หลังจากนำเสนอข้อมูลเพื่อมนุษย์เงินเดือนชาวไทยทั้งใน และต่างประเทศ ที่ได้รับผลกระทบจากความเป็นไปได้อาจมีการเลย์ออฟไปแล้ว 2 ตอน ซึ่งตอนล่าสุดเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา คอลัมนิสต์ของนิตยสารมันนี่ ได้รวบรวมความเห็นของผู้เชี่ยวชาญ เรียบเรียงและถ่ายทอดออกมาเป็น 5 ทางเลือก สำหรับอาชีพที่ตลาดต้องการมีรายได้งาม
เพื่อให้เกิดความต่อเนื่อง คอลัมน์ Tricks and Tips ฉบับนี้ จึงขอนำเสนอข้อมูล อันเป็นกลเม็ดเคล็ดลับที่น่าจะมีส่วนช่วย และเป็นอีกทางเลือกหนึ่งให้กับมนุษย์เงินเดือน ที่เปลี่ยนใจเบนเข็มออกจากงานประจำที่ทำอยู่ซ้ำซากจำเจ มีแต่ความไม่แน่ไม่นอนว่าจะถูกเลย์ออฟเมื่อใด ให้สามารถเสาะหาเม็ดเงินมาลงทุนทำธุรกิจได้ด้วยตัวเอง
"ศิลปะแห่งการทำด้วยตัวเอง" (The Art of Doing It Yourself ) เป็นหัวเรื่องที่วิเวค วัทวา คอลัมนิสต์อิสระที่ฟังจากชื่อแล้ว น่าจะมีเชื้อสายชาวเอเชียใต้ของบิซิเนส วีค ตั้งขึ้นมาจูงใจให้มนุษย์เงินเดือน ที่ชอบความท้าทายคิดเองทำเองได้นำข้อมูลไปประยุกต์ เตรียมความพร้อมเก็บเกี่ยวประสบการณ์ในโลกของผู้ประกอบการรายใหม่ โดยไม่ต้องรอความช่วยเหลือการเงินจากนายทุนอิสระ ซึ่งในสหรัฐเรียกนายทุนรายใหญ่ว่า venture capitalists หรือนายทุนส่วนบุคคลอย่าง angel investors
สำหรับวัทวาเป็นผู้ก่อตั้งบริษัทซอฟต์แวร์ 2 แห่ง และเป็นศาสตราจารย์ด้านExecutive-in-Residence/Adjunct ประจำมหาวิทยาลัยดุ๊ค การนำเสนอข้อมูลและคำแนะนำของวัทวา ครั้งนี้ หากแฟนๆคอลัมน์สนใจอยากแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเขา สามารถอีเมลถามตอบกับทางออนไลน์ vivek@wadhwa.com
ทั้งนี้วัทวาเตือนว่าการเข้าหาเรียกความสนใจจาก venture capitalists และ angel investors ไม่ใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะมนุษย์เงินเดือนที่คิดผันตัวเองเป็นผู้ประกอบการใหม่ จะต้องมีแผนเป็นไปได้ในการปั้นธุรกิจให้เติบโตทำกำไรได้ในอนาคต และแม้นักบุกเบิกธุรกิจรุ่นใหม่โชคดี ได้โอกาสให้เข้าไปนำเสนอไอเดียต่อหน้านายทุนอิสระ
แต่กระบวนการตรวจสอบตัวเลขการเงิน จะลากแผนพัฒนาธุรกิจของผู้คิดบุกเบิกธุรกิจใหม่ต้องล่าช้าออกไปอีกหลายเดือน และไม่ใช่ว่าแผนพัฒนาธุรกิจของผู้ประกอบการหน้าใหม่ทุกราย จะได้รับความเห็นชอบ สมควรได้รับเงินทุนไปต่อยอดธุรกิจได้ เพราะทุกสัปดาห์ venture capitalists จะได้รับแผนพัฒนาธุรกิจของผู้คิดเป็นผู้ประกอบการธุรกิจหน้าใหม่มากมายหลายร้อยแผน แต่จะมีเพียงไม่กี่แผนที่ได้รับการสนับสนุนและได้เงินช่วยเหลือ
ดังนั้นคำถามน่าสนใจ คือ ผู้คิดผันตัวเองไปเป็นผู้ประกอบการหน้าใหม่ควรทำอย่างไร จึงจะได้ทุนสนับสนุนเอง โดยไม่ต้องรอความหวังและรอเวลาตัดสินใจจากทั้ง venture capitalists หรือ angel investors ซึ่งเรื่องนี้วัทวาได้ให้คำแนะนำ ที่สามารถปรับใช้เป็นแนวทาง เลือกคิดเลือกทำสำหรับผู้ประกอบการรายใหม่ในอนาคต
"เริ่มต้นด้วยตัวเอง" ในทุกๆ เรื่อง เป็นประโยคสั้นๆ และเป็นหัวใจในการให้คำแนะนำจากผู้มีประสบการณ์อย่างวัทวา เขาแนะให้ผู้ประกอบการใหม่ต้องมุ่งมั่นคิดอย่างมีเหตุและผล พูดหรืออธิบายแล้วเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ สามารถสร้างสรรค์ไอเดียเป็นรูปธรรม และที่สำคัญสามารถขายไอเดียหนุนธุรกิจให้อยู่รอดต่อไปได้
ผู้ประกอบการใหม่ต้องจริงใจและจริงจัง เปิดใจยอมรับและขอความช่วยเหลือจากเพื่อนๆ และคนในครอบครัว มองหาที่ปรึกษาและต้องยอมควักเงินออมหรือบริหารบัตรพลาสติกบ้าง วัทวาเตือนว่าการเริ่มต้นกิจการหรือธุรกิจเป็นของตัวเอง ไม่เหมือน และไม่ใช่อาหารสำเร็จรูป แต่เขามีคำแนะนำหลายข้อ อันเป็นองค์ประกอบหรือเป็นส่วนผสมสำคัญ ให้กับมนุษย์เงินเดือนเก็บไว้พิจารณา หากตัดสินใจเปลี่ยนเข็มเป็นผู้ประกอบการใหม่ในอนาคต
"เก็บข้อมูลจากผู้มีประสบการณ์ทำธุรกิจที่ตัวเองสนใจมาก่อน" การแลกเปลี่ยนความคิด และประสบการณ์กับผู้มีประสบการณ์เคยทำมาก่อน ถือเป็นเรื่องดีที่วัทวาย้ำว่าควรทำ ผู้ประกอบการหน้าใหม่สามารถเรียนรู้ทั้งความสำเร็จและความล้มเหลว จากผู้ที่เคยผ่านร้อนผ่านหนาวในงานอาชีพนั้นๆ มาก่อน
ผู้มีประสบการณ์ตรงจึงมีวิธีการ และคำแนะนำมากมาย ที่สามารถแก้ไขปัญหา ซึ่งเป็นความสามารถซ่อนเร้นที่ผู้ประกอบการใหม่อาจไม่รู้ ดังนั้นการเข้าหากลุ่มคนเจอเรื่องจริง และทำจริงมาแล้ว จะช่วยให้ผู้ประกอบการใหม่เรียนรู้ได้อย่างลึกซึ้ง และได้ไอเดียใหม่ที่จะช่วยสนับสนุนกิจการหรือธุรกิจของตัวเองในอนาคต
"หาลู่ทางเชื่อมโยงสานสัมพันธ์กับทุกฝ่ายในตลาด" ขอให้ขยันสื่อสาร โดยพูดคุยกับหุ้นส่วนทำธุรกิจ นักวิเคราะห์และบรรดาลูกค้าที่มีศักยภาพ สามารถใช้บริการได้ต่อเนื่อง หรือใครก็ตามที่สามารถช่วยเหลือให้ผู้ประกอบการใหม่ตีโจทย์ หรือเข้าใจเป้าหมายการทำธุรกิจกับการตลาดของตัวเองได้ชัดเจน
หากผู้ประกอบการใหม่สามารถขายแนวความคิดตัวเองให้ลูกค้าได้ กลุ่มลูกค้ากลุ่มนี้อาจจะช่วยให้ผู้ประกอบการใหม่มีทุนสนับสนุนระยะแรก หรือตกลงใจที่จะเป็นกลุ่มทดสอบตลาดหรือกลุ่มเป้าหมายสามารถอ้างอิงถึงได้ เพราะลูกค้ามักจะไม่รู้ว่าพวกเขาต้องการอะไร แต่ในทางตรงกันข้ามพวกเขารู้อยู่เสมอว่าอะไรบ้างที่ตัวเองไม่ต้องการ สรุปแล้วข้อนี้ขอให้ผู้ประกอบการใหม่แน่ใจด้วยว่า จะมีตลาดจริงรองรับสินค้าหรือบริการ
"เริ่มต้นแบบจิ๋วแต่แจ๋ว" ไอเดียของผู้ประกอบการใหม่อาจดูยิ่งใหญ่ และมีศักยภาพเปลี่ยนแปลงโลกนี้ได้ เพียงแต่ว่าผู้ประกอบการใหม่ต้องก้าวไปข้างหน้าที่ละก้าว มองหาลู่ทางแก้ปัญหาแบบง่ายๆ ทดสอบไอเดีย และเรียนรู้จากเสียงตอบกลับมา
วัทวายกตัวอย่าง หากผู้ประกอบการใหม่กำลังเริ่มต้นทำร้านอาหาร ขอให้เขาหรือเธอทำงานเรียนรู้จากคนอื่นๆ ที่มีร้านอาหารเสียก่อน หรือหากผู้ประกอบการใหม่สร้างสรรค์สินค้าประเภทซอฟต์แวร์ ขอให้เรียนรู้จากการทำส่วนประกอบ ที่เกี่ยวข้องกับสินค้าซอฟต์แวร์ตัวใดตัวหนึ่งก่อน ไม่จำเป็นต้องทำเพื่อให้ได้สินค้าที่อยู่ในความคิดออกมาทันที หรือไม่จำเป็นต้องให้เสร็จสำเร็จรูปออกมาเป็นสินค้าในฝัน
"มุ่งมั่นไปที่ความสามารถทำกำไรกับรายได้ช่วงเริ่มต้น" ให้คำนวณถี่ถ้วนทุกบาททุกสตางค์ หาทางทำเงินสดจากการขายในหลายๆ ทาง เช่น จากค่าลอยัลตี้ จากใบอนุญาตหรือจากตัวผลิตภัณฑ์ ให้ค่าตอบแทนพนักงานเป็นหุ้นของบริษัท
ถ้าทำได้วัทวาแนะผู้ประกอบการใหม่ ประหยัดต้นทุนลงมือดูแลความสะอาดปัดกวาดบริษัทด้วยตัวเอง เป็นตัวอย่างให้ลูกน้องเห็นในระยะแรก แต่ภายใต้ความพยายามดูแลบริหารงบให้ลงตัว ขอให้มองหาโอกาสให้ได้มาซึ่งอุปกรณ์ เครื่องมือหรือฮาร์ดแวร์บางตัว ที่อาจได้ฟรีหรือจ่ายน้อยลงจากแหล่งต่างๆ เช่น มหาวิทยาลัย หน่วยงานของรัฐให้การสนับสนุนผู้ประกอบการใหม่ และจากเพื่อนฝูงคนรู้จัก เพื่อลดต้นทุนการลงทุนช่วงบุกเบิก
"ให้คิดถึงเงินสดหมุนเวียนว่าสำคัญ" วัทวาให้คำแนะนำข้อนี้ เพราะมองว่าผู้ประกอบการใหม่ต้องปล่อยวางโอกาสสำคัญไปให้ถึงเป้าหมายใหญ่บ้าง แต่ให้เขาหรือเธอตั้งใจกับดีลเล็กๆ น้อยๆ ตรงหน้า ที่จะสามารถทำให้วงจรการขายช่วงสั้นๆ จบลงด้วยความสำเร็จ และก่อเกิดรายได้เข้ามาเป็นเงินสดหมุนเวียนต่อเนื่อง
"คิดนอกกรอบเสียบ้าง" การริเริ่ม หรือการเริ่มต้นทำอะไรสักอย่างหนึ่ง จากมุมมองของวัทวาเชื่อว่ามักจะมีหนทางดีกว่าเสมอ ที่จะแก้ปัญหาและฝ่าฟันอุปสรรค แต่ผู้ประกอบการใหม่จะไม่มีจุดยืนอะไรเลย หากคิดเดินตามเส้นทางของคนอื่นๆ ด้วยเหตุผลง่ายๆ ว่า ผู้ประกอบการใหม่กำลังเข้าสู่สนามรบ ที่มีคู่แข่งขันมากมายรออยู่
"เรียนรู้ที่จะขายอยู่เสมอ" เพื่อให้ผู้ประกอบการใหม่พบกับความสำเร็จในชีวิต เขาหรือเธอจะต้องชักชวนหรือโน้มน้าวผู้คนทั่วไปยอมจ่าย เพื่อซื้อสินค้าหรือบริการของผู้ประกอบการ แต่ผู้ประกอบการใหม่ทำได้สำเร็จต่อเมื่อทำให้ผู้คนเหล่านี้รู้ว่า ผู้ประกอบการใหม่กำลังให้สิ่งดีแก่พวกเขา
ดังนั้นเมื่อตัดสินใจเป็นผู้ประกอบการใหม่ เขาหรือเธอจะต้องมีความสามารถในการขายเป็นทักษะพื้นฐานจำเป็น และมีความสำคัญอยู่เสมอ เพราะทักษะนี้จะต้องนำไปใช้ เพื่อทำการตลาดสินค้าของตัวเอง การสรรหาบุคลากรมีความสามารถ หรือการระดมทุนหาเม็ดเงินมาพัฒนาธุรกิจ และหากผู้ประกอบการใหม่อยากได้ข้อมูลเพิ่มเติม สามารถเปิดดูข้อมูลจากเวบไซต์ http://www.businessweek.com เจาะเข้าไปดูในหัวข้อ "Selling for Survive"
"เตรียมลู่ทางรับเหตุเลวร้าย" การบุกเบิกทำธุรกิจใหม่ ผู้ประกอบการหัดขับต้องคิดเผื่อปัญหาในวันข้างหน้าไว้บ้าง เพราะมีแนวโน้มที่เกิดปัญหาท้าทายมากมายรออยู่ข้างหน้า ทั้งปัญหาการเงิน ค่าตอบแทนพนักงาน ความรู้สึกไม่พอใจของลูกค้า และปัญหาอันเกิดจากคุณภาพสินค้า
ผู้ประกอบการใหม่อาจล้มเหลวมาหลายต่อหลายครั้ง ก่อนประสบความสำเร็จไปสู่จุดหมายหรือเป้าหมายของตัวเอง อย่างไรก็ตามการเรียนรู้จากผู้อื่น ที่เดินทางไปบนเส้นทางเดียวกันหรือเหมือนกัน ไม่ว่าจะประสบความสำเร็จหรือล้มเหลว ประสบการณ์ทั้งสองด้านนี้ จะช่วยให้ผู้ประกอบการใหม่พบกับคำตอบและการปรับตัวที่เหมาะสมในที่สุด ผู้สนใจหาข้อมูลส่วนนี้เพิ่มเติม สามารถเข้าเวบไซต์ http://www.businessweek.com เจาะเข้าไปอ่านในหัวเรื่อง "When Life Hands You Lemons"
"อย่าลืมนึกถึงจริยธรรมกับความซื่อสัตย์" เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่วัทวาย้ำว่า ผู้ประกอบการใหม่ไม่ควรลืม และต้องให้ความสำคัญกับเรื่องนี้อย่างมาก บนพื้นฐานของนักธุรกิจมีจิตใจงดงาม อยากช่วยเหลือสนับสนุนให้ลูกค้าพบแต่ความสำเร็จ จากการซื้อสินค้าหรือใช้บริการ
จริยธรรมในมุมมองของวัทวาแล้ว จำเป็นต้องสั่งสมบ่มเพาะด้วยความระมัดระวังและรอบคอบ ให้ฝังรากลึกลงไปในธุรกิจตั้งแต่เริ่มต้น และหนทางเดียวที่จะไปให้ถึงความสำเร็จในระยะยาว คือ การสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้าประสบผลสำเร็จจากการใช้สินค้าและบริการอย่างต่อเนื่อง หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสามารถเข้าเวบไซต์ http://www.businessweek.com เจาะเข้าไปอ่านเรื่อง "Integrating Ethics at the Core"
วัทวายังทิ้งท้ายให้กำลังใจ มนุษย์เงินเดือนที่คิดผันตัวเองไปเป็นผู้ประกอบการใหม่ในอนาคตว่า การทำงานหนักพร้อมกับความโชคดี บนพื้นฐานของความพยายามในทุกๆ ข้อเสนอแนะที่เขาให้มา จะช่วยให้ผู้ประกอบการใหม่คนไทยทั้งใน และต่างประเทศ สามารถก่อตั้งบริษัทที่มีแต่ความสำเร็จ ขณะเดียวกันลูกค้าของบริษัทจะได้สิ่งที่พวกเขาต้องการอย่างแท้จริงด้วย
